Forum Miasta Wojcieszów

Gość 2

Mamy jeszcze jednego Elsnera tym razem przyrodnika i żyjącego prawie 100 lat wcześniej niż ojciec wapienników. Przez kilka lat był zwiazany swoją pasją nad florą, fauną i minerłami okolic Jeleniej Góry. Podejrzewam ,że również odwiedzał w swoich wedrówkach Wojcieszów. Ale z tą hipotezą trzeba poczekać zanim zdołamy dotrzeć do jego książek.
[link widoczny dla zalogowanych] - Materiał znaleziony przez Windolara na starym forum.

Gość 2 · Wysłany: Pią 2:36, 23 Mar 2007 Temat postu:

Jego książki i przetłumaczone tytuły w nadziei ,że gdzieś się znajdą .
"Flora von Hirschberg und dem angrenzenden Riesengebirge."
"Flora Jeleniej Góry i pobliskich górzystych okolic"

"Über für Schlesien neue Pflanzen"
"O nowych roślinach na Sląsku"/Dolnym/

"Neue Pflanzen für Schlesien"
"Nowe rośliny na Śląsku'"/Dolnym/

"Atlas des Mineralreichs,des Pflanzenreichs und des Thierreichs".
"Atlas królestwa minerałów,roślin i zwierząt"

Gość 2

Znany przyrodnik dr hab. Paweł Kwiatkowski czasem mający kiedyś odczyty na temat: ”Działalność górnicza na Wzgórzu Połom (Sudety) - interesy gminy, a strategia ochrony przyrody” pisząc swoją monografię flory Gór i Pogórza Kaczawskiego posiłkował się przy jej opracowaniu właśnie między in. książką Karla Fridricha Moritza Elsnera "Flora von Hirschberg und dem angrenzenden Riesengebirge." /"Flora Jeleniej Góry i pobliskich górzystych okolic"/. Z której jasno wynika, że Elsner prowadząc swoje badania w latach 1835-1845 przeprowadzał je również w Wojcieszowie. Tu właśnie znalazł między in. na Wzgórzu Połom bardzo rzadki storczyk tzw żłobik koralalowaty – Corallorhiza trifida. Elsner Był jednym z pierwszych przyrodników badających tutejszy teren pod względem florystycznym. Wcześniej na tym terenie i Górach Kaczawskich działali i prowadzili badania inni przyrodnicy: hrabia Mattuschka z Jawora oraz Wimmer i Grabowski z Wrocławia, ale nie byli cytowani w powyższej monografii. Zatem Elsnera można uznać za pioniera badań florystycznych nie tylko okolic Jeleniej Góry ale i Wojcieszowa, o czym z przyjemnością za pośrednictwem Przyjaciela Żubra powiadomił nas znany przyrodnik botanik, mykolog kustosz z Muzeum Przyrodniczego /Cieplice/ – Czesław Narkiewicz

Dr hab. Paweł Kwiatkowski jest absolwentem kierunku Biologia, Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego. Tytuł doktora nauk biologicznych uzyskał w 1996 roku w Instytucie Botaniki PAN w Krakowie na podstawie rozprawy „Zbiorowiska leśne wschodniej części Pogórza Kaczawskiego” wykonanej pod kierunkiem Prof. dr hab. Jerzego Fabiszewskiego. Stopień doktora habilitowanego nauk biologicznych otrzymał w 2009 roku na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na podstawie rozprawy pt „Current State, Separateness and Dynamics of Vascular Flora of the Góry Kaczawskie (Kaczawa Mountains) and Pogórze Kaczawskie (Kaczawa Plateau)”.
Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół wielodyscyplinarnych zagadnień geobotanicznych Polski południowo-zachodniej, przede wszystkim obszarów górskich. Należą do nich m.in.: zróżnicowanie syntaksonomiczne zbiorowisk leśnych Sudetów, analiza fitosocjologiczna wysokogórskich i endemicznych zespołów Karkonoszy, subatlantyckie murawy psammofilne i wrzosowiska Borów Dolnośląskich, a także rozmieszczenie, zasoby populacyjne i skala fitocenotyczna wybranych rzadkich i wymierających gatunków flory naczyniowej Polski oraz odrębność fitogeograficzna.
Dr hab. Paweł Kwiatkowski jest autorem lub współautorem 122 publikacje z zakresu fitosocjologii, florystyki, fitogeografii oraz ochrony szaty roślinnej.

Gość 2

Jeszcze jeden starszy przyrodnik zajmujący sie roślinnoscią pobliskich okolic.
W 1776 roku hrabia Heinrich Gottfried von Mattuschka napisał w pałacu w Pyszczynie - "Flora Silesiaca"- pelny tytul to - "Roślinność Śląska lub wyliczenie roślin na Śląsku dziko rosnących" („Flora Silesiaca oder Verzeichniß der in Schlesien wildwachsenden Pflanzen“). - swoje najwieksze dzieło.
Urodził się 22 lutego 1734 w Jaworze w rodzinie zamożnego szlachcica Barona von Matuschka Spättgen und Toppolczan auf Pitschen. Wykształcony przez znakomitych nauczycieli na dworze ojca, uczył się następnie w Kolegium Jezuickim we Wrocławiu (barokowy budynek dzisiejszego Uniwersytetu Wrocławskiego), gdzie po ukończeniu pełnego kursu i zdaniu egzaminów uzyskał stopień bakałarza i magistra filozofii. Zgodnie z życzeniem ojca poświęcił się następnie naukom prawniczym. W roku 1754 został referendarzem Oberamtsregierung we Wrocławiu, w roku 1755 udał się do Berlina, gdzie zdał egzamin przed Królewską Prawniczą Komisją Egzaminacyjną, później zaś przez rok pracował w tamtejszej kancelarii sądowej. W roku 1756 otrzymał stanowisko radcy przy Oberamtsregierung we Wrocławiu, z którego właśnie zrezygnował jego ojciec.
W roku 1770 ze względu na stan zdrowia wystąpił ze służby i odtąd zajmował się głównie fizyką, astronomią i matematyką, opracowywał tablice astronomiczne, badał zjawiska atmosferyczne, mierzył barometrem wysokość różnych punktów w terenie, doskonalił przeróżne aparaty elektryczne, badał inklinację igły magnetycznej, jednak wyniki swych badań publikował rzadko.
Jego prace były wysoko oceniane zarówno przez Akademię Nauk w Berlinie, jak i przez ówczesnych koryfeuszy matematyki: Lamberta, Grangego i Bernouilliego - z którymi Mattuschka prowadził obszerną korespondencję. Ponieważ poważny wysiłek umysłowy połączony z siedzącym trybem życia oddziaływał niekorzystnie na stan jego zdrowia, przyjaciel Abt von Felbiger poradził mu, by dla wypoczynku zajął się zbieraniem roślin. W tym samym czasie w jego ręce dostała się naukowa spuścizna zmarłego przedwcześnie wrocławskiego lekarza i botanika Rudolpha, co spowodowało, że z zapałem zajął się tą nową dla niego dziedziną nauki, jaką była botanika.

W latach 1776-1777 opublikował w języku niemieckim obejmującą 736 gatunków roślin "Florę Śląską", która wzorowana była na dziełach "Historia stirpium Helvetiae" Hallera i "Flora Austriaca" Jacquina. Do uporządkowanych według systemu Linneusza opisów roślin dołączył w niej szereg własnych obserwacji oraz informacje o zastosowaniu poszczególnych roślin w medycynie, dietetyce, gospodarstwie domowym i przemyśle. Przygotował też 801 rysunków roślin zebranych w 16 teczkach in folio o tytule "Ectypa Stirpium Silesiacarum" - rysunki te nie zostały jednak wydane. W roku 1779 Mattuschka wydał w języku łacińskim "Wyliczenie roślin na Śląsku dziko rosnących", które obejmowało już 1221 gatunków. Rejestr, będący uzupełnieniem "Flory Śląskiej", ukazał się dopiero po jego śmierci w roku 1789. Nie doczekał się realizacji jego projekt opracowania kalendarza rolniczego na podstawie obserwacji zjawisk zachodzących w przyrodzie. Działalność naukowa nie wyczerpywała bynajmniej całego zakresu zainteresowań Matuschki.
Zajmował się również malarstwem i muzyką, znał dobrze języki klasyczne oraz język francuski i włoski, a na rok przed śmiercią nauczył się również języka angielskiego. Był członkiem Śląskiego Towarzystwa Patriotycznego i Gesellschaft Naturforschender Freunde w Berlinie. Pracował niestrudzenie do ostatniego dnia życia, pozostawiając liczne uzupełnienia do "Flory Śląskiej" oraz projekt pracy o szacie roślinnej Śląska, która miała być uporządkowana według stanowisk. Gruźlica, z powodu której w młodym jeszcze wieku musiał przejść w stan spoczynku, doprowadziła w końcu do jego przedwczesnej śmierci, w wieku niespełna 46 lat. Zmarł 19 listopada 1779 roku w Pyszczynie (Pitschen) koło Żarowa. Nad jego grobem wykonano skomponowane przez niego w jakiś czas przed śmiercią "Dies Irae".
Von Schreber połączył kilka południowoamerykańskich gatunków roślin z rodziny Rubiaceae (Marzanowate) w jeden rodzaj, któremu na jego cześć nadał nazwę Matuschkaea.
Zbiory botaniczne Mattuschki zostały włączone do Zielnika Śląskiego gromadzonego przez Śląskie Towarzystwo Kultury Ojczystej. Przechowywano je w siedzibie Towarzystwa na Tamce we Wrocławiu, zaś w roku 1944 zostały ukryte na Tarnogaju, jednak nie przetrwały oblężenia Festung Breslau.
Ważniejsze prace przyrodnicze z nią związane.
1774 - Von den Pflanzen, welche den Schaf en schädlich sind. /Rośliny, które są szkodliwe dla owiec./
1776/1777 - Verzeichniss der in Schlesien wildwachsenden Pflanzen, welche in der Färberei gebraucht werden können. /Katalog roślin dziko rosnących na Śląsku, które mogą być używane w farbiarstwie./
1776/1777 - Flora Silesiaca, oder Verzeichnisse der in Schlesien wildwachsenden Pflanze /tytył powyżej/
wydane po smierci:
1789 - Botanische Geschlechtsund Nahmens Register. (Uzupełnienie "Flora Silesiaca")